Radyoaktif iyot tedavisi
Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezinin birçok hastalığında kullanılabilen basit ve etkili bir tedavidir. Halk arasında atom tedavisi olarak bilinen bu yöntemde amaç, hastalıklı tiroid bezini radyasyonla tahrip etmektir. Bunun için, hastaya tiroid bezinin hormon üretmek için kullandığı iyot yerine radyoaktif iyot (İyot-131) verilir. Ağızdan kapsül şeklinde alınan iyot-131 tiroid bezi tarafından tutulur ve böylece tiroid bezi yüksek dozda radyasyona maruz kalır. Vücuttaki diğer organlar ise, iyotu yakalama yetenekleri olmadığı için, radyoaktiviteden etkilenip zarar görmezler.
Radyoaktif iyot tedavisi, zehirli guatr ve hipertiroidiye neden olan durumlarda en etkili tedavilerden birisidir. Özellikle Basedow Graves hastalığında, büyük ya da çok sayıda toksik nodüllerde tercih edilmektedir. Ayrıca, tiroid kanserinde ameliyatı takiben de uygulanır. Burada amaç, geri kalan tiroid dokusunu, lenf nodunda veya vücudun diğer kısımlarında kalan tiroid kanser hücreleri yok etmektir. Radyoaktif iyot tedavisi, ameliyattan sonra tiroid yatağında geri kalan dokuyu ortadan kaldırılarak hastanın takibi kolaylaştırılır. Aynı zamanda gizli metastazları göstererek ve tedavi ederek hastalığın tekrarlamasını azaltır ve sağkalımı uzatır.
İyot tedavisinin uygulanacağı sabah hasta yaklaşık 3 saatlik açlıkla hastaneye gelir. Gerekli kan tahlilleri yapılarak iyot tedavisi uygulanmak üzere hasta radyoaktif tedavi odasına (kurşun kaplı) alınır. Radyoaktif madde ağızdan kapsül şeklinde hastaya verilir. Hasta aldığı ilaç dozuna bağlı olarak bu odada ortalama 2-3 gün kalır. Verilen tedavinin tükürük bezlerine zarar vermemesi için hastaya bazı yöntemler önerilmektedir. Ayrıca bol su içilmesi ve her gün duş alınarak vücut salgıları ile atılan radyasyondan hastanın temizlenmesi vücuttan radyasyonun uzaklaştırılmasını kolaylaştırır. Tedavi esnasında ziyaretçi kabul edilmemekte olup ihtiyaçları sağlık personeli kontrolünde temin edilmektedir.
Avantajları nelerdir?
Ağızdan kapsül yoluyla alınan ve yan etkisi az olan bir tedavidir. Hem hipertiroidi (toksik guatr, zehirli guatr) tedavisinde, hem de tiroid kanserlerinde (papiller ve foliküler tip) ameliyattan sonra kalan hücrelerin tahrip edilmesinde oldukça yüksek başarı oranlarına sahiptir. Nüks etmiş metastaz yapmış hastalık söz konusu ise radyoaktif iyot tedavisi daha yüksek tekrarlayan dozlarda uygulanabilir.
Radyoaktif iyot nasıl uygulanır?
Uygulaması kolaydır, sıvı şekilde veya bir adet kapsül şeklinde ağızdan verilir. 3 saat açlık verekir. Hastanın 3 hafta düşük iyot diyeti yapmış olması istenir.
Tedavi sonrası yapılması gerekenler var mıdır?
Hastanın kendisi için faydalı olacak radyasyonu, çevresindeki diğer kişilere yaymasını engellemek için 10-20 gün bazı koruyucu önlemler alınmalıdır. Koruyucu bariyer, kısa süre görüşme ve uzak durma temel korunma yöntemleridir.
Radyoaktif iyot tedavisi zararlı mıdır?
Tükrük bezlerinde normal olarak radyoaktif iyot tutulumu olması nedeniyle hasar oluşabilir veya geçici olarak iltihaplanabilir. Bazen kalıcı ağız veya göz kuruluğu oluşabilir.
Radyoaktif iyot tedavisi ne zamandır uygulanmaktadır, güvenilir midir?
Uzun süredir bilinen ve uygulanan bir tedavidir. İlk olarak 1940’lı yılların başında ABD’de uygulanmıştır. Ülkemizde 1950’li yıllardan beri başarı ile uygulanmaktadır.
Radyoaktif iyot tedavisi gebelik ve emzirme dışında uygulanmasına engel bir durum yoktur. Uygulaması kolay, ucuz, etkin ve güvenilirliği kanıtlanmış bir yöntemdir.